Je kunt niet worden wat je niet ziet

Stel je voor je staat met je dochter en zoon bij de ingang van het Rijksmuseum. De rij voor je is lang, maar gelukkig hebben jullie online kaarten gekocht. Jullie komen voor de nieuwe tentoonstelling ‘Portretten van formaat’. Behendig loods je je kinderen door de menigte naar de Eregalerij. Het is druk, maar er is genoeg ruimte om langs de portretten te lopen en zelfs even stil te staan. Er hangen geen bordjes met toelichting, maar voor jou is dit geen probleem. Bij ieder portret vertel je vol enthousiasme, afzucht of bewondering aan je kinderen over de geportretteerde. Albert Einstein, Sinterklaas, Mark Rutte, Cristiano Ronaldo, Donald Trump, Elvis Presley, Mark Zuckerberg, Jamie Oliver, freddie mercury en nog veel meer portretten komen voorbij. Soms sluiten er andere kinderen stiekem aan bij jouw verhaal. Voor je het weet is er een uur voorbij. Tijd voor de volgende zaal.

Jullie lopen de kleine zaal binnen met portretten, gelukkig is het hier een stuk rustiger. Ook hier ontbreken de bordjes. Samen wandelen jullie langs Ada Lovelace, Serena Williams, Malala Yousafzai, Frida kahlo, Greta Thunberg, Femke Halsema en meer. Een aantal portretten sla je over, wie zijn deze mensen? Binnen een half uur staan jullie buiten. Wat zou er om gaan in de hoofd van je dochter en zoon?

Diversiteit

In de huidige mondiale context is het merendeel van de prominente figuren man, te meer in sectoren als technologie, politiek, sport, gastronomie en de kunsten. Deze mannelijke dominantie in zichtbare posities is van invloed op de aspiraties van zowel jongens als meisjes. “You can’t be what you can’t see,” aldus kinderrechtactiviste Marian Wright Edelman. Het is een strijdkreet voor meer zichtbare diversiteit, vooral in leiderschapsposities. Een mantra voor degenen die ernaar streven om jongere generaties aan te moedigen. Hoe kunnen we van onze kinderen verwachten dat ze meer ambiëren als ze andere soorten ambitie niet als een mogelijkheid zien?

Geen enkele vrouw

Onderzoek van McKinsey (Diversity Wins: How Inclusion Matters) laat zien dat genderdiversiteit niet alleen maatschappelijk gewenst is, maar ook werkt. Bedrijven met meer vrouwen in hun topteams presteren aantoonbaar beter: organisaties met de meeste genderdiversiteit op leiderschapsniveau hebben 25% meer kans op bovengemiddelde winstgevendheid. Toch had in 2019 nog meer dan een derde van de bedrijven wereldwijd geen enkele vrouw in hun directieteam. Zichtbare rolmodellen blijven dus achter – en daarmee blijven de verwachtingen van kinderen beperkt tot wat ze zien.

Potentiele rolmodellen

In een interview (Eenvandaag) met econoom Marieke Blom over het bijna ontbreken van vrouwen in het overzicht van de 100 succesvolste jonge, selfmade ondernemers van het blad Quote (2021), geeft ze aan niet verrast te zijn. "Als ik voor zalen vol ondernemers sta dan zie ik ook vooral mannen. Er zijn gewoon weinig vrouwelijke ondernemers”. Uitspraken als deze zetten je aan het denken. Welke potentiële rolmodellen zijn er voor onze kinderen en hoe brengen we deze evenwichtig onder de aandacht? Ik kan mij voorstellen dat het blad Quote nog geen leesvoer is voor jouw kinderen, maar het gaat verder dan portretten en beelden. Blom zegt hierover het volgende “Om op die lijst te komen moet je naast enorm hard werken, ook zelfverzekerd zijn en kunnen bluffen. Het behalen van geld en macht moet een doel op zich zijn. Vrouwen krijgen over het algemeen andere doelen en sociale normen mee in het leven”.

Kinderen kiezen hun helden niet uit het niets. Ze spiegelen zich aan wat ze zien en horen. Als opvoeder ben jij de onzichtbare curator van hun tentoonstelling. Jij bepaalt wie er hangt. Jij bepaalt wie ze leren bewonderen. Vragen die je aan jezelf als ouder kunt stellen zijn:

• Welke portretten laten wij zien?

• Welke verhalen vertellen wij door?

• Welke gezichten geven wij kleur?

Kinderen volgen ons voorbeeld. Laten we zorgen dat het de moeite waard is om ons te volgen.