Buitenshuis versus binnenshuis
Mijn zoon werd geboren op een prachtige zonnige zondag in oktober. Pas een paar maanden later zou ik mij realiseren dat de zorg voor een kind nog steeds primair wordt gezien als de zorg van dé moeder voor een kind. Door de scheve verdeling in geboorteverlof werden mijn eerste vier maanden grotendeels solo gevuld met de routineuze handelingen ten aanzien van onze baby. Mijn leven was met een handrem tot stilstand gekomen. Een leven waarin ik mijzelf volledig had weggecijferd. Het verbaasde mij dan ook, of beter gezegd, ik schrok ervan, toen mijn vriend twee weken na de geboorte aankondigde weer te gaan zaalvoetballen. Weer voetballen? Nu? Terwijl ik thuis zit met mijn leven op de pauzeknop? Zijn leven werd na twee weken weer net zo makkelijk opgepakt als waar het twee weken geleden niet eens was geëindigd.
Was ik de enige die dit zo ervaarde? Na wat multitasking van borstvoeding geven en op het internet surfen bleek dat niet zo te zijn. Onder andere De Correspondent kopte eerder al een artikel met de veelzeggende titel: ‘de belangrijkste bron van ongelijkheid tussen man en vrouw in Nederland: baby’s’.
Van emancipatie naar constipatie
De eerste maanden was ik vooral boos, niet eens boos op mijn vriend maar boos over het gemak waarmee de moeder ineens overal van was. Van poepkleuren identificeren als normale poep tot melkfabriek, consultatiebezoeken en primaire verzorger. De daadwerkelijke activiteiten overstijgen een gemiddelde werkdag, laat staan de mentale last die altijd op het menu stond. Van inschrijven voor de crèche tot het dagelijks oefenen met tummy time, pindakaas en ei introduceren tegen allergieën en kolven voor de momenten dat je er niet was. Ik was met verlof maar ik heb het in al die jaren nog nooit zo druk gehad. Op mijn werk, en met vrienden, was ik de geëmancipeerde vrouw, maar binnenshuis voelde ik mij teruggeworpen naar een tijd waarvan ik dacht dat die achter ons lag.
“Op mijn werk, en met vrienden, was ik de geëmancipeerde vrouw, maar binnenshuis voelde ik mij teruggeworpen naar een tijd waarvan ik dacht dat die achter ons lag.”
In de hoofdrol
Mijn leven was onmiskenbaar veranderd. Ons leven als stel leek in geen enkel opzicht op wat het voorheen was. En toch voelde het vooral alsof ik hier aan het kortste eind trok. Als je moeder wordt, voelt het alsof je opnieuw de verworven gelijkheid als pre moeder weer opnieuw moet verdienen. De vrouw wordt moeder en daarmee is, naast een kind, ook haar nieuwe identiteit geboren. De man wordt vader en heeft daarmee een nieuwe bijrol te pakken in een eindeloos chaotische serie. Ik ervaarde pas ongelijkheid op het moment dat ik moeder werd. Gelijkwaardigheid in de liefde na de geboorte van een kind is vaak een onderschoven figuurlijk kindje. Overigens geldt het niet alleen voor de moeder. De vader moet ook het vertrouwen krijgen dat hij net zo gelijkwaardige ouder is als de moeder.
Welke ruimte neem ik in?
Hoewel ik mij geenszins wil vergelijken met emiritus hoogleraar Christien Brinkgreve, herken ik in haar boek ‘beladen huis’ eenzelfde gevoel. In haar memoir Beladen huis reflecteert Brinkgreve op het verlies van haar man, journalist en mediamaker Arend Jan Heerma van Voss, en het leven dat ze deelden. De vraag die daarbij centraal staat is hoeveel ruimte neem je in als moeder, als vrouw – in een relatie, in een gezin en in de maatschappij? In haar boek vraagt zij zich af of ‘de gerichtheid op de ander, hoe die zich voelt, op aanpassing om de sfeer goed te houden, om ontstemming te voorkomen een vrouwenpatroon is’. Na het lezen van haar boek realiseerde ik mij pas dat ik daar, naast de bravoure die ik aan de buitenkant wellicht afstraal, zelf ook ononderbroken mee bezig ben. Een fabrieksinstelling die zich moeilijk laat resetten.
Beladen huis
van Christien Brinkgreve staat ook in onze boekenlijst.
Invloed van voorbeeldgedrag op je eigen verwachtingen
Mijn moeder als thuisblijfmoeder en mijn vader als kostwinnaar zijn mijn voorbeeld geweest. Net als zo ongeveer voor al mijn vrienden. Een verhouding waarin de vrouw afhankelijk is van de man, de financiële inbreng van de man vele malen hoger wordt gewaardeerd dan de zorgtaken die de vrouw onbetaald verricht en daarmee leidend tot de ondergeschiktheid van de vrouw ten opzichte van de man. Nu ik zelf moeder ben, vraag ik mijzelf steeds vaker af in hoeverre dit beeld mij heeft beïnvloed, met name wat betreft de verwachtingen die ik van binnen voel, maar van buiten worden opgelegd.
Publieke domein versus thuis
De discussie over gelijkheid gaat doorgaans over de gelijkheid in het publieke (en zichtbare) domein: van gelijke lonen tot vrouwelijke scheidsrechters en vertegenwoordiging in de politiek. Terwijl gelijkwaardigheid in de liefde nog altijd onderbelicht is. En laat dat nou net de plek zijn waar wij de meeste impact kunnen maken om deze rolpatronen te doorbreken. Kinderen zien niet de onafhankelijke ambitieuze man of vrouw die je buiten bent, zij zien alleen de wel of niet aanwezige vader en moeder binnenshuis. Wij zijn het voorbeeld dat zij als eerste meekrijgen.
